“Nesnelerin İnterneti” (Internet of things – IOT) konusu abartılı bir şekilde sürekli konuşularak köpürtülen (ingilizce “hype” denilen) bir şey olmaktan çıkıp artık ciddi bir döneme işaret etmeye başladı. Son dönemin en çok konuşulan teknoloji konularından birisi haline geldi. Büyük bir ekonomi yaratması düşünülen “nesnelerin interneti” olgusunu genel olarak birçok (şimdlik hepsi diyemesek de) nesnenin internete bağlanması ve internet üzerinde “dijital bir ikizinin” yaşaması olarak görebiliriz. Burada üretilecek olan muazzam verinin de kullanılmasıyla birçok alanda şu ana kadar görmediğimiz fayda alanları oluşacak.
Nesnelerin interneti konusundaki literatüre baktığımızda genel olarak aşağıdaki gibi katmanlardan bahsedebiliyoruz.
- Katman : Nesneler, sensörler
- Bağlantılı cihazlar
- Veri toplama:
- Depolama
- Analiz, veri madenciliği
- Uygulamalar
- Süreçler & sistemler sistemi
Katmanların sayısı farklı olarak da yorumlanabilir. Ancak genel olarak insan vücundakine benzer şekilde, organlar (sensörler), sinir sistemi (iletim), alt seviye yönetim (beyincik), algılama ve yorumlama (beyin) olarak düşünebiliriz. Yani sadece “network bağlantılı sensörler” birşey ifade etmiyor. Toplanan verilerin analiz edilmesi ve bu analizlere göre otonom olarak hareket eden sistemler bulunması gerekiyor
Biz elektronik alanında çalışanlar olarak genellikle işlerin sensör ve mikroçip seviyesindeki konularına odaklanıyoruz. Ancak nesnelerin internetinde yaratılacak değerin büyük bölümünün 5 ve 6. katmanlarda oluşacağına inanıyorum.
Nesnelerin internetinde anahtar konu “veri” olacak gibi görünüyor. Bu noktada tasarladığımız sensörler barındıran ve bir şekilde ağa bağlı çalışan sistemler birer “veri üreticisi” olacaklar. Ancak yaratılan değerin büyük kısmı bu verilerden ortaya çıkan “bilgi / enformasyon” oluşacak.
Ufak bir örnek vermek istersek, bir GPS modülü ile modülün bulunduğu noktanın dünya üzerindeki koordinatlarını bilebiliyoruz. Eğer GPS’in aldığı koordinatları belirli aralıkla bir GSM modül ile ile GSM ağı üzerinden bir server’a gönderebilirsek bu cihazın takıldığı aracı uzaktan takip etme şansımız olur. Zaten araç takip sistemlerinin de yaptığı budur. Yani araç takip sistemleri temelde bir GPS modülü ve bu modülden alınan verilerin GSM / GPRS / 2G / 3G bağlantısı ile uzaktaki bir server’a gönderilmesinden ibaret olan bu sistemdir. Ancak buradan elde edilen verilerle bir şirket sahadaki araçlarının toplamda ne kadar km yaptığını, yakıt tüketimini, elemanlarının hangi bölgelerde gezindiğini, araçlarla ilgili problemleri vs… analiz etme şansına erişebilir. Tabii ki bunun için gerekli yazılım alt yapısı bulunduğu takdirde.
İlk bakışta, Nesnelerin internetini sadece “mühendis” gözüyle bakıp geçmişteki benzer sistemlerin yeniden popüler hale getirilip pazarlama ile abartıldığını düşünebiliriz. Ancak geldiğimiz noktada büyük veri, işlem gücünün giderek artması ve ucuzlaması ile bambaşka uygulamalar hayatımıza girmeye başlayacak. Mühendis arkadaşlara tavsiyem bu akımı küçümsemek yerine geliştirilebilecek “katma değerli” çözümlere odaklanmalarıdır.