[ad]
İlki 2008 yılı kasım ayında gerçekleştirilen Gömülü Sistemler ve uygulamaları sempozyumunun 2.si yine İstanbul Teknik Ünversitesi Süleyman Demirel Konferans salonunda gerçekleştirildi. 2 gün süren etkinliğin ilk gününe yüksek lisans derslerim nedeniyle katılamadım. Ancak bugünkü (05 Kasım 2010) oturumların hepsine katılma şansım oldu. Burada sempozyumdan aldığım notları ve izlenimleri paylaşacağım.
İlk oturumda Tübitak Bilgem UEKAE Enstitü Müdür yardımcısı Aziz Çalışkan Tübitak bünyesindeki çip tasarım çalışmaları hakkında bilgiler verdi. ASIC ( Application Spesific Integrated Circuit) ve FPGA (Field Programmable Gate Arrays) arasındaki seçimin hangi kritelere göre yapılması gerektiğini anlattı. Ülkemizde çip tasarımının ve üretiminin yapıldığı bir iki merkezden birisi Tübitak YİTAL (Yarı İletken Teknolojileri Araştırma Laboratuarı).
Ülkemizdeki milli kriptoların üretilmesi de TÜBİTAK Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Enstitüsü bünyesinde gerçekleştiriliyor.
2. konuşmacı Intel Orta Doğu, Türkiye, Afrika Bölgesi İş Geliştirme Müdürü Uygar Doyuran’dı. Gömülü sistemler ile geleceğin akıllı cihaz çözümleri adlı sunumunda gömülü sistemlerin geleceğine dair öngörülerini paylaştı. Bilindiği üzere şu anda dünyadaki gömülü sistem ve mobil cihaz pazarında ARM mimarisi baskın durumda. Intel de son dönemde Atom serisi işlemcileriyle bu pazarda yer almaya başladı. Uygar Doyuran Intel’in sadece silikon düzeyinde değil uygulama ve yazılım düzeyinde de çözümleri olduğundan bahsetti. Gömülü sistemin geleceğinin yazılımda olduğunu vurguladı. Intel gömülü sistemler alanında daha etkin yer alabilmek için Wind River firmasını satın aldı. Ayrıca Nokia ile mobil sistemler için MeeGo platformunu geliştiriyor.
Artık internetin 4. aşamasına yani “cihazların interneti” zamanına geldik. Netbooklar, laptoplar ve cep telefonları buzdağının sadece görünen ucu. Bunun dışında birçok cihaz internete bağlanacak. Bugün 5 milyar civarında olan internete bağlı cihaz sayısı 2020’de 31 milyarı bulacak.
Gömülü sistemlerin en büyüyeceği alanlar, tüketici elektroniği, digital signage, endüstriyel otomasyon ve otomotiv olacak. 2014 yılında TV’lerin büyük çoğunluğu internete bağlanacak.
Intel geliştiriciler birçok araç ve yazılım desteği sunuyor. Intel’in gömülü sistemler portalının adresi : http://www.edc.intel.com
3. Konuşmacı Pavo Elektronik Yönetim Kurulu Başkanı Kutsal Anıl’dı. “Savunma sanayinde FPGA kullanımı” adlı sunumunu bizimle paylaştı.
Savunma projelerdeki öncelikler:
– Güvenilirlik
– Esneklik
– Hız
– Çevre koşullarına uygunluk
– Boyutlar, kısıtlı alanlarda çalışma gereksinimleri
– Projelerin zamanında gerçekleştirilmesi. Geç gerçekleşen projeler, hiç gerçekleşmeyen projelerden daha kötü sonuçlar doğurabiliyor.
– Maliyet etkinlik.
– Modüler yapıda olma
– Yeniden kullanılabilirlik.
Modülerlik ve yeniden kullanılabilirlik yazılım dünyasının çok aşina olduğu kavramlar. Aynı kavramlar donanım tasarımına da aktarıldığında etkinliği artırıyor.
Yeniden kullanılabilir tasarımlar ve tasarım kütüphaneleri oluşturulduğunda:
– Tasarımlar hızlanıyor. Yeni projeler %50 tamamlanmış olarak başlıyor
– Tasarım doğrulama kolaylaşıyor.
– Test maliyetleri azalıyor
– Ürün ucuzluyor.
– Üretim kolaylaşıyor
– Stok verimliliği artıyor.
– Tedarik zinciri basitleşiyor.
Kutsal Anıl firma olarak bir tasarıma başlayacakları zaman buna “ beyaz kağıt “ ile başladıklarından bahsetti. “Bir tasarıma başlarken ilk prototipi çalıştırana kadar asla başkaları ne yaptı diye bakmayız”. “Varolan sistemler en az 3 yıl eskidir zaten”.
Gömülü sistemlerde kullanılan araçlar:
– Mikrodenetleyici / mikroişlemciler : 8 / 16 / 32 / 64 bit
– DSP’ler
– PLD, CPLD, FPGA’ler
İşlemci temelli tasarım:
– Hızlı ve kolay. OS kullanıldığında işler daha da kolaylaşıyor. Hazır sürücü kütüphaneleri bulunuyor.
– Ancak hazır alınan modüllerde problemler çıkabiliyor.
DSP Temelli tasarım:
– Dijital sinyal işleme işlemlerinin yoğunluklu olduğu projelerde tercih ediliyor.
FPGA temelli tasarım:
– Paralel işlemlerin yürütüldüğü projeler için uygun.
– Paralel işlemlerin takibini kolaylaştırıp güvenilirliği artırıyor.
– Daha çok az adetli projeler için maliyet-etkin.
– 10 yıl içerisinde FPGA’lerin önemi daha da artacak.
Oturumların ardından sempozyuma sunulan projelerin kısa tanıtımları yapıldı.
Son oturumda sektör temsilcileri ile “Türkiye’de gömülü sistemlerin geleceği” tartışıldı. Özetlemem gerekirse Türkiye’nin gömülü sistemler alanında potansiyel taşıdığı ancak bu potansiyelin değerlendirilmesi için ciddi devlet desteklerine ihtiyaç olduğu ve millet olarak kendimize inanmamız gerektiği vurgulandı. Gerçekleştirilecek projelerde sadece yerel değil dünya pazarının hedeflenerek niş alanlarda üretilecek ürünlerle büyük başarılar elde edilebilir.
Savunma sanayindeki inovatif projelerin ticari projelere dönüştürülmesi de bir diğer önemli konu.
Sadece bir gününe katılabildiğim Gömülü Sistemler Sempozyumu gerçekten çok güzel geçti. Bu tür etkinliklerin artmasını diliyorum.